Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nhỏ nằm ở vùng cổ, có hình dạng giống con bướm và đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa các chức năng của cơ thể. Tuy nhiên, khi tuyến giáp gặp vấn đề, nó có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Cùng Phòng khám 5 Sao tìm hiểu về các bệnh tuyến giáp thường gặp, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả.
Tuyến giáp đóng vai trò gì trong cơ thể?
Tuyến giáp là một phần của hệ thống nội tiết, chịu trách nhiệm sản xuất các hormone quan trọng như thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Những hormone này giúp điều hòa:
- Tốc độ trao đổi chất: Điều chỉnh mức năng lượng cơ thể sử dụng.
- Nhiệt độ cơ thể: Hỗ trợ duy trì nhiệt độ ổn định.
- Nhịp tim và huyết áp: Ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
- Chức năng não bộ: Đặc biệt quan trọng với sự phát triển của trẻ em.
Tuy nhiên, khi tuyến giáp hoạt động bất thường, nó có thể dẫn đến một loạt các bệnh lý ảnh hưởng đến cơ thể.
6 bệnh tuyến giáp thường gặp
Dưới đây là 6 bệnh tuyến giáp phổ biến mà bạn cần biết:
1. Suy giáp
Suy giáp xảy ra khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Đây là bệnh lý tuyến giáp phổ biến nhất.
- Nguyên nhân:
- Bệnh Hashimoto (viêm tuyến giáp tự miễn).
- Thiếu i-ốt trong chế độ ăn uống.
- Điều trị bằng phóng xạ hoặc phẫu thuật loại bỏ tuyến giáp.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc.
- Triệu chứng:
- Mệt mỏi, chán nản.
- Tăng cân không rõ nguyên nhân.
- Da khô, tóc rụng.
- Nhịp tim chậm, cảm giác lạnh.
- Táo bón, trí nhớ kém.
Điều trị:
Bệnh suy giáp thường được điều trị bằng cách bổ sung hormone thyroxine (T4) thông qua thuốc như levothyroxine. Điều quan trọng là phải kiểm tra định kỳ để điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp.
2. Cường giáp
Xem thêm: Siêu âm tuyến giáp là gì – [TỔNG QUAN CHI TIẾT TỪ A-Z]
Trái ngược với suy giáp, cường giáp xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, dẫn đến sự trao đổi chất tăng quá mức.
- Nguyên nhân:
- Bệnh Graves (rối loạn tự miễn dịch gây cường giáp).
- Nốt tuyến giáp hoạt động quá mức.
- Viêm tuyến giáp (thyroiditis).
- Tiêu thụ quá nhiều i-ốt.
- Triệu chứng:
- Giảm cân nhanh không rõ nguyên nhân.
- Tim đập nhanh, hồi hộp.
- Run tay, lo âu, khó chịu.
- Đổ mồ hôi nhiều, khó chịu với nhiệt.
- Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.
Điều trị: Cường giáp có thể được điều trị bằng:
- Thuốc kháng giáp (propylthiouracil hoặc methimazole).
- Phóng xạ i-ốt để giảm hoạt động của tuyến giáp.
- Phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp (trong trường hợp nghiêm trọng).
3. Bệnh Hashimoto
Hashimoto là một dạng viêm tuyến giáp tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm tuyến giáp, làm giảm khả năng sản xuất hormone.
- Nguyên nhân:
- Do rối loạn tự miễn dịch.
- Yếu tố di truyền.
- Ảnh hưởng của môi trường hoặc chế độ ăn uống.
- Triệu chứng:
- Mệt mỏi, uể oải.
- Tăng cân.
- Mặt sưng, da khô.
- Tóc rụng, móng tay giòn.
- Trí nhớ kém, khó tập trung.
Điều trị: Không có cách chữa khỏi bệnh Hashimoto, nhưng bệnh có thể được kiểm soát bằng cách bổ sung hormone tuyến giáp (levothyroxine) và theo dõi sức khỏe định kỳ.
4. Bướu cổ
Xem thêm: Sai lầm khi điều trị bướu tuyến giáp – [NGHIÊM TRỌNG]
Bướu cổ là tình trạng tuyến giáp phình to, có thể xảy ra ở cả bệnh cường giáp và suy giáp. Đây là bệnh lý thường gặp ở những vùng thiếu i-ốt nghiêm trọng.
- Nguyên nhân:
- Thiếu i-ốt trong khẩu phần ăn.
- Bệnh Graves hoặc Hashimoto.
- Nốt tuyến giáp.
- Triệu chứng:
- Sưng vùng cổ, có thể nhìn thấy rõ.
- Khó thở hoặc khó nuốt (nếu bướu phát triển lớn).
- Ho hoặc giọng nói khàn.
Điều trị:
- Bổ sung i-ốt (nếu thiếu i-ốt là nguyên nhân).
- Điều trị bệnh tuyến giáp cơ bản (như cường giáp hoặc suy giáp).
- Phẫu thuật nếu bướu quá lớn gây cản trở hô hấp.
5. Nốt Tuyến Giáp
Nốt tuyến giáp là những khối nhỏ bất thường phát triển trong tuyến giáp. Các nốt này có thể lành tính hoặc ác tính (ung thư tuyến giáp).
- Nguyên nhân:
- Thiếu i-ốt.
- Di truyền.
- Viêm tuyến giáp.
- Triệu chứng:
- Thường không có triệu chứng rõ ràng.
- Khối u nhỏ có thể cảm nhận được ở cổ.
- Một số trường hợp có triệu chứng cường giáp hoặc suy giáp.
Điều trị:
- Theo dõi định kỳ nếu nốt lành tính.
- Phẫu thuật hoặc xạ trị nếu nốt là ác tính.
6. Ung thư tuyến giáp
Ung thư tuyến giáp là bệnh lý nguy hiểm xảy ra khi các tế bào trong tuyến giáp phát triển bất thường và không kiểm soát.
- Nguyên nhân:
- Yếu tố di truyền.
- Phơi nhiễm phóng xạ.
- Một số đột biến gen.
- Triệu chứng:
- Sưng hoặc u ở cổ.
- Khó nuốt, khó thở.
- Giọng nói khàn kéo dài.
Điều trị:
- Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp.
- Xạ trị hoặc hóa trị.
- Sử dụng liệu pháp hormone sau phẫu thuật.
Xem thêm: Ung thư tuyến giáp – Nguyên nhân, Triệu chứng, điều trị
Phòng ngừa bệnh tuyến giáp như thế nào?
Tuyến giáp rất quan trọng đối với sức khỏe, vì vậy việc phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp là rất cần thiết. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể áp dụng:
Bổ sung I-ốt đúng cách
- Tiêu thụ muối i-ốt trong chế độ ăn uống hàng ngày.
- Sử dụng các thực phẩm giàu i-ốt như cá biển, tảo biển, trứng và sữa.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
- Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp, nên kiểm tra tuyến giáp thường xuyên.
Duy trì lối sống lành mạnh
- Ăn uống cân đối, tránh thực phẩm chế biến sẵn.
- Tập thể dục đều đặn để duy trì cân nặng hợp lý.
- Hạn chế căng thẳng, vì stress có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.
Tránh tiếp xúc với phóng xạ
- Tránh tiếp xúc không cần thiết với các nguồn phóng xạ, đặc biệt là vùng cổ.
Các bệnh tuyến giáp như suy giáp, cường giáp, bệnh Hashimoto, bướu cổ, nốt tuyến giáp và ung thư tuyến giáp đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về các bệnh tuyến giáp thường gặp, cùng với việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh, sẽ giúp bạn bảo vệ tuyến giáp và sức khỏe tổng thể tốt hơn.
—
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA 5 SAO HÀ NỘI
Địa chỉ: Số 288 đường Hồ Tùng Mậu – Phú Diễn – Bắc Từ Liêm – Hà Nội
Nhắn tin: m.me/phongkham5saohanoi
Fanpage: https://phongkham5saohanoi
Hotline: 19001271
Tiktok: Phòng Khám Đa khoa 5 Sao Hà Nội
