Tụt huyết áp tư thế đứng (orthostatic hypotension) là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Đây là tình trạng huyết áp giảm đột ngột khi bạn thay đổi tư thế từ nằm hoặc ngồi sang đứng, dẫn đến các triệu chứng khó chịu như chóng mặt, mệt mỏi, và thậm chí ngất xỉu. Việc nhận biết sớm dấu hiệu tụt huyết áp tư thế đứng là rất quan trọng để phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng
Tụt huyết áp tư thế đứng là gì?
Tụt huyết áp tư thế đứng là hiện tượng huyết áp giảm ít nhất 20 mmHg đối với huyết áp tâm thu hoặc giảm ít nhất 10 mmHg đối với huyết áp tâm trương trong vòng 3 phút sau khi đứng dậy. Khi huyết áp giảm, máu không được cung cấp đủ đến não và các cơ quan, gây ra các triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tình trạng này thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người trẻ tuổi nếu họ mắc các bệnh lý nền hoặc có lối sống không lành mạnh.
Nguyên nhân nào gây ra tụt huyết áp tư thế đứng?
Tụt huyết áp tư thế đứng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
1. Hệ thần kinh tự chủ hoạt động kém
Hệ thần kinh tự chủ giúp điều chỉnh huyết áp khi cơ thể thay đổi tư thế. Nếu hệ thần kinh này hoạt động không hiệu quả, cơ thể sẽ không bù đắp kịp thời sự thay đổi huyết áp khi đứng dậy.
2. Mất nước
Cơ thể mất nước do tiêu chảy, nôn mửa, đổ mồ hôi nhiều hoặc không uống đủ nước cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tụt huyết áp tư thế đứng.
3. Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc hạ huyết áp, thuốc an thần hoặc thuốc chống trầm cảm có thể gây tụt huyết áp như một tác dụng phụ.
4. Các bệnh lý nền
- Bệnh Parkinson: Ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ.
- Bệnh tim mạch: Làm giảm khả năng bơm máu hiệu quả.
- Đái tháo đường: Tổn thương hệ thần kinh, gây khó khăn trong việc điều chỉnh huyết áp.
5. Lối sống không lành mạnh
Ăn uống thiếu dinh dưỡng, ít vận động hoặc đứng quá lâu cũng có thể dẫn đến tình trạng tụt huyết áp tư thế đứng.
Dấu hiệu nhận biết tụt huyết áp tư thế đứng
Việc nhận biết sớm các triệu chứng của tụt huyết áp tư thế đứng là rất quan trọng để có biện pháp xử lý kịp thời. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:
1. Chóng mặt hoặc hoa mắt
Đây là triệu chứng đầu tiên và phổ biến nhất. Khi huyết áp giảm, não không nhận đủ máu, gây ra cảm giác hoa mắt hoặc chóng mặt, đặc biệt khi đứng dậy đột ngột.
2. Cảm giác mệt mỏi
Người mắc tình trạng này thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng, và khó tập trung vào công việc hoặc hoạt động hàng ngày.
3. Nhìn mờ
Tụt huyết áp khiến máu không được cung cấp đủ đến mắt, gây ra hiện tượng nhìn mờ tạm thời.
Xem thêm: Huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc – [GIẢI ĐÁP ĐÚNG NHẤT]
4. Cảm giác buồn nôn
Một số người có thể cảm thấy buồn nôn hoặc khó chịu trong dạ dày do sự thay đổi huyết áp đột ngột.
5. Ngất xỉu
Trong trường hợp nghiêm trọng, tụt huyết áp tư thế đứng có thể dẫn đến ngất xỉu. Đây là dấu hiệu nguy hiểm, cần được xử lý ngay lập tức.
6. Tim đập nhanh
Khi huyết áp giảm, tim cố gắng bù đắp bằng cách đập nhanh hơn để đưa máu đi khắp cơ thể.
7. Yếu tố nguy cơ
Những yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc tụt huyết áp tư thế đứng:
- Tuổi tác: Người lớn tuổi thường có nguy cơ cao hơn.
- Bệnh lý mãn tính: Tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc bệnh Parkinson.
- Dùng thuốc: Một số loại thuốc điều trị bệnh lý có thể làm giảm huyết áp.
- Mang thai: Sự thay đổi hormone và tăng lưu lượng máu trong thai kỳ có thể gây tụt huyết áp.
- Đứng lâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
Cách xử lý khi bị tụt huyết áp tư thế đứng
Nếu bạn gặp các triệu chứng tụt huyết áp tư thế đứng, hãy thử áp dụng những biện pháp sau để giảm bớt triệu chứng:
- Thay đổi tư thế từ từ: Khi chuyển từ tư thế nằm hoặc ngồi sang đứng, hãy làm chậm rãi để cơ thể có thời gian điều chỉnh huyết áp.
- Uống đủ nước: Đảm bảo cơ thể luôn đủ nước, đặc biệt trong những ngày nắng nóng hoặc khi bạn hoạt động nhiều.
- Sử dụng vớ y khoa: Vớ y khoa giúp tăng cường tuần hoàn máu và giảm nguy cơ tụt huyết áp khi đứng.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Ăn đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các thực phẩm giàu muối (theo khuyến nghị của bác sĩ). Tránh ăn quá no hoặc ăn các bữa ăn chứa nhiều carbohydrate.
- Tập luyện thể dục nhẹ nhàng: Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe tổng thể.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về thuốc: Nếu tình trạng tụt huyết áp tư thế đứng liên quan đến thuốc, hãy thảo luận với bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi loại thuốc phù hợp.
Tụt huyết áp tư thế đứng là tình trạng không hiếm gặp và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu không được xử lý đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp bạn có biện pháp xử lý kịp thời, từ đó giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng.
—
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA 5 SAO HÀ NỘI
Địa chỉ: Số 288 đường Hồ Tùng Mậu – Phú Diễn – Bắc Từ Liêm – Hà Nội
Nhắn tin: m.me/phongkham5saohanoi
Fanpage: https://phongkham5saohanoi
Hotline: 19001271
Tiktok: Phòng Khám Đa khoa 5 Sao Hà Nội
